Weten & Tech

Ons zonnestelsel krijgt bezoek van een andere ster

18-12-2014 13:59

Op het eerste gezicht lijkt het heelal op een geordende manier uit te dijen. Niets is minder waar. In werkelijkheid volgen veel sterren een eigen koers, en botst het sterrenstelsel Andromeda over vier miljard jaar op de Melkweg. Nu is er ook een ster gevonden die op ramkoers ligt.

Andromeda

Van de botsing met Andromeda merken we weinig. Sterrenstelsels bestaan voor het grootste gedeelte uit lege ruimte, waardoor de sterren elkaar passeren zonder te botsen. Wel veranderen veel sterren van baan en voegen de stelsels zich samen. Op die manier ontstaat elk groot sterrenstelsel. Bovendien gebeurt dit pas over vier miljard jaar, terwijl het zeer de vraag is of de aarde voor die tijd niet getroffen wordt door een stuk ruimtepuin. Zestig miljoen jaar geleden kostte dat de dinosauriërs ook al de kop. Dat ruimtepuin vormt in het kader van de aanstormende ster ook het grootste probleem.
Andromeda_Collides_Milky_WayUitzicht vanaf aarde, als Andromeda over 3,75 miljard jaar links de Melkweg nadert

Melkweg

Hoewel alle sterren binnen de Melkweg rond hetzelfde zwarte gat draaien, volgen ze toch een eigen koers. De een verwijdert zich van onze zon, de ander komt ons tegemoet. Coryn Bailer-Jones van het Max Planck Instituut voor Astronomie berekende de baan van 50.000 sterren en concludeerde dat er veertien van die sterren op ons afkomen. HIP 85605 komt zelfs zeer dicht in de buurt.
plaats in herculesHIP 85605 bevindt zich onzichtbaar voor het blote oog aan de zuidelijke hemel in het sterrenbeeld Hercules

Oortwolk

De kans is 90 procent dat HIP 85605 ergens tussen de 250.000 en de 500.000 jaar langs ons zonnestelsel raast. De ster houdt daarbij een afstand van 0,13 tot 0,65 lichtjaar. Dat is ver genoeg om geen planeten uit haar baan te trekken. Er is echter een probleem in de vorm van De Oortwolk die zich tot 1,63 lichtjaar van de zon uitstrekt. Die wolk omringt ons zonnestelsel en bestaat uit zeker acht miljard kometen, planetoïden en andere overblijfselen van het ontstaan van het zonnestelsel.
oortwolkSchematische weergave Oortwolk

Nucleaire winter

Als HIP 85605 door de Oortwolk raast volgt een potje kosmisch bowlen. Kometen worden uit haar baan gestoten, botsen en verleggen hun baan. De kans is groot dat meerdere van die ruimtestenen de aarde raken. De komeet die voor de uitroeing van de dino’s zorgde was tien kilometer groot. Meer recent was de meteoor die boven het Russische Chelyabinsk uit elkaar spatte slechts zeventien meter in doorsnede. Het leverde een explosie van 500 kiloton op. Men schat dat zich in de Oortwolk zeker vele miljarden hemellichamen bevinden met een doorsnede van twintig kilometer. Een of meerdere inslagen veroorzaken vloedgolven van honderden meters hoog, enorme aardbevingen, wereldwijde branden, vernietiging van de atmosfeer en vanwege het stof een millennia durende nucleaire winter.
komeet97Artists impression inslag komeet

Wat nu?

Het duurt nog een hele tijd voordat HIP 85605 hier is. Tegen die tijd is het van een passende naam voorzien. Nu al is NASA bezig met het in kaart brengen van objecten die kans maken de aarde te raken. Bovendien is de techniek in die tijd een stuk verder dan nu, en is de kans groot dat een asteroïde tijdig uit haar baan gebracht wordt. Vluchten naar Mars is niet mogelijk, omdat de rode planeet aan hetzelfde bombardement onderhevig is. Ook bestaat de kans dat de mens als soort allang is vernietigd door andere rampen. Positief nieuws is er ook. Want als HIP 85605 een aantal exo-planeten meebrengt, zou het best weleens de enige kans kunnen zijn om in contact te komen met intelligent buitenaards leven. Voorlopig kunnen we echter nog rustig slapen